ÇEKİCİ ve KURTARICILAR YÖNETMELİĞİ
Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin 2011 yılı Ağustos ayı 1. Birleşiminin 1. Oturumu 11/08/2011 Perşembe günü saat:16:00’da yaptığı toplantıda alınan 2011- 444 sayılı kararıdır.
KOCAELİ İLİNDE FAALİYET GÖSTEREN GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLERE AİT ÇEKİCİLER VE KURTARICILARIN ÇALIŞMA ESAS VE USULLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç ve Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve Kapsam
Madde 1- Bu yönetmelik Kocaeli Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde bulunan tüm caddeler, sokaklar, bulvarlar ile diğer il sınırları içindeki Devlet yoları, il yolları, bölünmüş yollar, iki yönlü yollar ve diğer karayolları üzerinde meydana gelen trafik kazaları sonrasında hareket kabiliyeti olmayan araçlar ile devrilen, yükü saçılan, şarampole yuvarlanan her türlü aracın çekilmesi ve kurtarılması işlemleri ile 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa bağlı olarak çıkartılan Yönetmeliğin 120. maddesi gereği yasak yer ve hallerde çekilecek araçlarla ve aynı yönetmeliğin 125.maddesi gereği trafikten men edilen araçlarla ilgili resmi kuruluşlara ait çekici ve kurtarıcıların yanı sıra yardımcı unsur olarak yararlanılacak gerçek ve tüzel kişilere ait muhtelif çekici ve kurtarıcı hizmetlerinin bir yönetim, yürütüm ve denetim organizasyonu altında bütünleştirmek temel ilkesine uygun olarak çekici ve kurtarıcı hizmetlerinin esas ve usullerini düzenler.
Hukuki Dayanak
Madde 2- Bu yönetmelik 5393 sayılı Belediye Kanununun 15/b, 15/c, 15/p ve 34/e maddeleri ve 5216 Sayılı Büyükşehir Belediye Kanununun 7 ve 9.maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 3-
a) Büyükşehir Belediyesi: Kocaeli Büyükşehir Belediyesi
b) Belediye : İlçe Belediyesi
c) UKOME : Ulaşım Koordinasyon Merkezi
d) UTDK : Ulaşım ve Trafik Düzenleme Komisyonu
e) Ulş.D.Bşk.lığı : Ulaşım Dairesi Başkanlığı
f) Trafik Görevlisi : Asıl görevi trafik hizmetlerini yürütmekle görevli Polis ve Jandarma görevlileri ile Büyükşehir Belediye Başkanlığına bağlı Trafik Zabıta Müdürlüğü görevlileri.
g) Trafik Kazası : Karayolu üzerinde hareket halinde olan bir veya birden fazla aracın karıştığı ölüm, yaralanma ve zararla sonuçlanmış olay.
h) Park Yasağı : Karayolu üzerinde İl Trafik Komisyonu veya UKOME kararları ile araçların durma ve duraklama halleri dışında uzun süreli beklemelerin yasaklandığı yerler.
i) Çekici-Kurtarıcı : Özel olarak imal edilmiş, teknik donanımı bakımından her türlü aracı çekebilecek, kaldırabilecek ve taşıyabilecek kabiliyete sahip lastikli ve paletli araçlar ile kurtarma amaçlı vinçler.
j) İşletmeci : Çekici ve kurtarıcı olarak ekipmana sahip gerçek ve tüzel kişiler.
Yönetmelikte yer alan ve açıklaması bulunmayan diğer deyimler için hukuken geçerli tanımlar, hukuki açıklamaların olmadığı durumlarda genel kabul görmüş tanımlar geçerlidir.
İKİNCİ BÖLÜM
Çalışma Prensipleri
Çalışma Prensipleri
Madde 4- Araç çekme ve kurtarma işlemleri, işletmecilerin bulundukları Belediye sınırları ölçü alınarak meydana gelen kazada gereksinim duyulabilecek araçların niteliklerine ve cinslerine göre gruplandırılmak suretiyle yürütülür.
Çekici ve Kurtarıcı Hizmetlerini yerine getirenler 4 ana kategoride sınıflandırılmıştır.
A Sınıfı Çekici ve Kurtarıcılar:
Çekici, Yarı Römork, İş Makinesi ve Azami Yüklü Ağırlığı 12 Ton ve üzerinde bulunan Kamyon ve yolcu taşıma kapasitesi 30 kişi üzerinde olan Otobüs cinsi araçların karışmış oldukları kazalar neticesinde yapılacak kurtarma ve çekme işlemini kapsar.
A Sınıfı Çekici ve Kurtarıcı Hizmeti Yapacaklarda Aranacak Şartlar;
a) 25 ton ve üzeri olan araçları kaldırabilecek 1 adet mobil vinç,
b) 10 tona kadar olan araçları kaldırabilecek veya çekebilecek 1 adet bomlu kurtarıcı,
c) 2 adet hidrolik kayar kasa veya üzerine almalı platformlu araç,
d) Gerektiğinde römork veya yarı römorku çekebilecek özmal veya sözleşmeli olarak 1 adet çekicisi olmak üzere adına kayıtlı en az 4 adet çekici kurtarıcısı bulunan işletmecilerin bu kategoride değerlendirilmesine,
B Sınıfı Çekici ve Kurtarıcılar:
Azami yüklü ağırlığı 12 tondan 25 tona kadar olan kamyon ve kamyonet cinsi araçlar ile istiap haddi 30 kişiye kadar olan otobüs cinsi araçların karışmış oldukları kazalar neticesinde yapılacak kurtarma ve çekme işlemini kapsar.
B Sınıfı Çekici ve Kurtarıcı Hizmeti Yapacaklarda Aranacak Şartlar;
a) 12 tondan 25 tona kadar olan araçları kaldırabilecek 1 adet mobil vinç,
b) 10 tona kadar olan araçları kaldırabilecek, çekebilecek veya üzerine alabilecek 1 adet bomlu kurtarıcı,
c)1 adet hidrolik kayar kasa veya üzerine almalı platformlu araç olmak üzere adına kayıtlı en az 3 adet çekici ve kurtarıcısı bulunan işletmecilerin bu kategoride değerlendirilmesine,
C Sınıfı Çekici ve Kurtarıcılar:
(B) Sınıfı sürücü belgesi ile sürülen tüm araçların karışmış oldukları kazalar neticesinde yapılacak kurtarma ve çekme işlemini kapsar.
C Sınıfı Çekici ve Kurtarıcı Hizmeti Yapacaklarda Aranacak Şartlar;
Adına kayıtlı en az 2 adet özel donanımlı veya platformlu çekici ve kurtarıcısı bulunan işletmecilerin bu kategoride değerlendirilmesine,
D Sınıfı Çekici ve Kurtarıcılar;
Yalnız özel işlerde çekme, kurtarma ve taşıma faaliyetlerinde bulunacakları kapsar. Bu kategorideki işletmecilerin kazalara çağrılma mecburiyetleri bulunmaz.
Ayrıca bu araçlarla birlikte işletmecilerden;
a) Uhdesinde bulunması gereken araçların 4925 Sayılı Kanun gereği K1 veya K2 Yetki Belgesi ve bu belgeye bağlı olarak taşıt listesine kayıtlı olmaları ve araç taşıt kartlarının bulunması,
b) Hasara uğrayan aracı çekme ve kurtarma işlemlerinde hasarlı aracın frenini boşaltma, elektrik donanımını devre dışı bırakma, mevcut ekipmanları kullanma özelliklerine haiz personellerin bulunduğunu yazılı olarak taahhüt etmesi,
c) A, B ve C sınıfı işletmeciler, araçlarında en az 2 adet 12 kg’lık yangın söndürme tüpleri veya yangın söndürme cihazı, oksijen kaynağı ekipmanı, metal kesmek ve açmak için hidrolik kesici-ayırıcı, spiral taşı, jeneratör, seyyar aydınlatma tertibatı, torbalarda taş tozu, çelik halat, çeki demiri, seyyar trafik ikaz ve yönlendirme levhaları, seyyar kriko vb. yardımcı malzemelerinin bulundurulması, ayrıca bulundurulacak seyyar krikolar ile çeki demiri ve çelik halatlar, kendi sınıfındaki araçları kaldırabilecek ve çekebilecek nitelikte eş değer olması,
d) Çekme ve kurtarma işlemlerinde hizmet sunacak olan araçlar 20 yaşından büyük olamaz. 20 yaşın üzerindeki araçların bu yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 yıl içerisinde 20 yaştan küçük başka araçlarla faaliyetlerine devam etmesi,
e) İşletmecilere ait araçların veya personelin çekilen veya kurtarılan araçların çekme veya kurtarma çalışmaları sırasında uğrayabileceği maddi zararlarla ilgili olarak sigorta zorunluluğu aranması,
f) Olay yerinden aracı çektiren görevlilerin, aracı çeken işletmecinin, aracı teslim alan otopark görevlilerinin ve en son olarak aracın mal sahibine teslim edilmesine kadar olan aşamanın kayıt altına alınması,
g) Kazaya karışanların talebi halinde ise gecikmemek kaydı ile istediği çekiciden yararlanması istenir.
Madde 5- Çekici ve kurtarıcı olarak faaliyet gösterecek olan işletmeciler kendi personelinin sorumluluğu altında bu yönetmelikle belirlenen esas ve usuller doğrultusunda faaliyet gösterirler.
Madde 6- Kazada meydana gelen zarar dışında, işletmecilerin veya yardımcı personelinin her türlü araç çekme ve kurtarma çalışmalarından doğabilecek mali, hukuki ve cezai sorumluluk işletmeciye aittir. Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde çekme ve kurtarma faaliyetinde bulunulmasından dolayı Büyükşehir Belediyesi ile olan ilişkilerde muhatap sadece işletmecidir. Büyükşehir Belediyesi’nin çekme-kurtarma işlemi sırasında meydana gelebilecek zararlarla ilgili herhangi bir sorumluluğu yoktur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Araç Çekme ve Kurtarma İle İlgili Genel Hükümler
Madde 7- Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde bulunan başta 04 Otoyolu, D/100 Karayolu ve D/130 Karayolu ile diğer Devlet Karayollarında meydana gelebilecek trafik kazalarında yolun trafiğe açılması ve hareket kabiliyetini kaybeden araçların kaldırılması ve trafikten men edilen araçların çekilmesi işlemlerinde öncelikle resmi kuruluşlara ait araç ve ekipmanlardan yararlanılır.
Madde 8- Ancak yasak yer ve haller ile trafikten men edilen araç çekme ve kurtarma işlerinde resmi kuruluşlara ait araç ve ekipmanın bulunmaması halinde yardımcı unsur olarak Büyükşehir Belediyesi’nden ruhsatlı çekici ve kurtarıcı faaliyeti gösteren işletmecilerden yararlanılır.
Madde 9- Araç çekme ve kurtarma işi yapacak işletmecilerin sorumluluk alanları ve iş adresini belirttiği Belediyenin mücavir alanları ile sınırlıdır. Ancak ihtiyaç duyulması halinde trafik görevlisinin zabıtasının denetim ve kontrolünde geçici olarak bir başka Belediyenin sınırları içerisinde de çekme ve kurtarma işi yapılır.
Madde 10- Çekme ve kurtarma işinin gereği aciliyet gerektiren durumlar ile yolun kapanması ile yaralı ve ölünün bulunması halinde ve bu işin mevcut çekiciler ile yerine getirilemeyeceğinin anlaşılması üzerine çalışma talimatına uyulmaksızın temin edilecek araçlarla en seri şekilde araç çekme ve kurtarma işi yapılır.
Madde 11- Çekme ve Kurtarma işi yapacak gerçek ve tüzel kişilerin, trafikten men edilen veya kazaya karışan araçların otoparklarda muhafaza altına alınması hususunda daha önce İl Trafik Komisyonu veya UKOME tarafından izin verilen ve otopark yönergesine uygun bir otoparkının olması zorunludur. Ancak otoparkı bulunmayan gerçek ve tüzel kişilere ait çekici ve kurtarıcılık işi yapan işletmecilerin aynı Belediye sınırları içerisinde faaliyet gösteren ve araç bağlanması UTDK kararıyla uygun görülen otoparklardan protokol yapmak suretiyle yararlanmaları mümkündür. Bu durumda ilgili protokolü Büyükşehir Belediyesine sunmak zorundadır.
Madde 12- Araç çekme ve kurtarma işi yapacak gerçek ve tüzel kişilerin çekme ve kurtarma işlemlerinde kendilerine ait araç ve gereç ile ekipmanlarının ve bu konuda eğitilmiş personelinin bulunması zorunludur.
Madde 13- Meydana gelen trafik kazalarında birinci öncelik araçlar içerisinde bulunan sürücü ve yolcuların kurtarılması, ikinci öncelik ise yolun trafiğe açılması ve araçların yol dışı edilmesi çalışma talimatının esas ilkesidir.
Madde 14- Araç çekme ve kurtarma işi yapacak gerçek ve tüzel kişiler çekme ve kurtarma işlemleriyle ilgili olarak araç cinsleri ve nitelikleri ile irtibat sağlanabileceği telefon numaraları ve adreslerini UKOME ile İl ve İlçe Emniyet Müdürlüklerine yazılı olarak bildirmek zorundadır.
Madde 15- Meydana gelen trafik kazalarında hareket kabiliyeti olmayan ve trafikten men edilen araçların çektirilmesi işlemlerinde çekici ve kurtarıcılar, kazaya karışan ve trafikten men edilen araçların cinslerine ve niteliklerine göre kazaların meydana geldiği Belediye sınırları esas alınarak sevk edilir. Bu işlemler trafik görevlilerince yapılır.
Madde 17- Kazaya karışanların isteği doğrultusunda hareket kabiliyeti olmayan araçların çekilmesi işlemlerinde sigorta şirketlerine ait çekicilerden de yararlanılır. Böyle durumlarda sigorta kuruluşlarınca talep edilse dahi trafik görevlisi tarafından sevk edilmedikçe ve sigorta şirketlerince görev verilmedikçe hiçbir çekici ve kurtarıcı meydana gelen kazalarda kaza mahalline intikal edemez, müdahil olamaz, çekme ve kurtarma ile taşıma faaliyetlerinde bulunamaz.
Madde 18- Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde yasak yer ve hallerde çekilecek araçların çekme ücretleri ile bu araçların otoparklarda muhafaza altına alınması işlemleri ile ilgili olarak otopark ücretleri, trafik kuruluşlarınca trafikten men edilen araçların cinslerine göre çekme ücretleri ile günlük otopark ücretleri, karayolu üzerinde kazaya karışarak veya arızalanarak hareket kabiliyetini kaybeden araçlar ile sürücüleri tarafından terk edilen araçların çekme ücretleri ve otopark ücretleri UKOME tarafından belirlenir.
Madde 19- Bu araçların otoparklarda muhafaza altına alınması işlemlerindeki otopark ücretleri ile trafikten men edilen araçlarla ilgili otopark ücreti UKOME tarafından belirlenen tarifeye göre alınır.
Madde 20- 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanununda yazılı herhangi bir maddenin ihlal edilmesi halinde trafikten men edilmesi gereken araçların çekici vasıtasıyla çekilmesi zorunluluğunun ortaya çıkması halinde bu araçlarda çekme ücreti olarak yasak yer ve hallerdeki ücret tarifesi uygulanır.
Madde 21- Kazaya karışan yüklü araçların kaza nedeniyle etrafa dağılan yük, eşya, malzeme vb. toplanması ile ilgili UKOME’nin tespit ettiği bir ücret tarifesi yoktur. Bu işlemler trafik görevlisi gözetiminde ve talimatı ile yaptırılır.
Madde 22- Araç çekme ve kurtarma işi yapacak gerçek ve tüzel kişilerin çekme ve kurtarma işlerinde Büyükşehir Belediyesi’nden ücret tarifesi almaları ve bu tarifeleri vatandaşın görebileceği yerlerde bulundurmaları zorunludur. Tarifesi bulunmayan çekici ve kurtarıcılar olay yerine sevk edilemez ve araç çekmelerine izin verilmez.
Madde 23- Araç çekme ve kurtarma işi yapacak gerçek ve tüzel kişiler UKOME’nin tespit ettiği ücret tarifesini uygulamak ve bu talimatta belirtilen hususlara göre faaliyette bulunmak zorundadırlar.
Trafikten Men Edilen ve Yasak Yer ve Hallerde Çekilecek Araçlarla İlgili Hükümler:
Madde 24- Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde trafikten men edilen ve yasak yer ve hallerde çekilecek araçlar ile bu araçların otoparklarda muhafaza altına alınması işlemlerinde öncelikle resmi kuruluşlara ait çekici ve kurtarıcılardan yararlanılır. Trafikten men edilen ve yasak yer ve hallerde çekilecek araçlarda özel donanımlı çekiciler kullanılır. Kurtarıcılarla çekmelerde gerekli durumlarda lift kullanılır.
Madde 25- Yasak yer ve hallerde çekilmesi gereken araçlar trafik görevlisi nezaretinde çekilir. Kaldırma ve çekme işlemini yürüten görevliler hiçbir şekilde trafik görevlisinin tespit ettiği araç dışında başka bir aracı çekemez. Araç çekme işlemleri öncelikle trafik akışını olumsuz yönde etkileyen araçlar için, daha sonra park yasağına uymayan araçlar için uygulanır.
Madde 26- Kaldırma ve çekme işlemini yürüten görevliler araçların herhangi bir şekilde zarar görmemesi için gereken dikkat ve titizliği göstermek zorundadır.
Madde 27- Toplu taşıma araçları ile taksi duraklarına, yaya kaldırımı ve geçitlerine, okul geçitlerine, kamu kurum ve kuruluşları ile hastane, sağlık kuruluşu, garaj, park, konut gibi yerlerin giriş ve çıkışlarına, usulüne uygun park etmiş araçların ikinci sıra yanına, kavşak içlerine, tünel girişlerine, köprü girişlerine ve üzerlerine, yangın musluklarının bulundukları yerlere, engelli araçları için ayrılmış park yerlerine park etmiş araçlar ile trafiğin düzeni ve güvenliği bakımından tehlike oluşturan araçlar en az zarar görecek şekilde kaldırılır.
Madde 28- Kapıları açık bırakılmış olan araçlar yetkili trafik görevlisine bildirilerek ve trafik görevlisinin nezaretinde en yakın ve uygun bir otopark alanına kaldırılır. Durum bir tutanakla tespit edilerek araç muhafaza altına alınır.
Madde 29- Araçların çekilmesinden doğan ücretler tahsil edilmeden araçlar sahiplerine teslim edilmez.
Madde 30- Trafikten men edilen veya yasak yerlerde ve hallerde park etmiş araç sahipleri, görevlilerin kusurlarından meydana gelmemiş olan zararları, araçların çekmeye uygun olmayan yapılarından dolayı kabullenmiş sayılırlar.
Madde 31- Yasak yerlerde ve hallerde park etmiş araçlar çekilirken araç sahibi veya sürücüsünün gelmesi durumunda araç otoparka götürülmeden indirilerek, araç sahibine veya sürücüsüne teslim edilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Denetim ve Cezalar
Madde 32- Bu yönetmelikte belirlenen hususlarla ilgili denetimler, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi (Ulaşım ve Zabıta), İl ve İlçe Emniyet Müdürlükleri, İl ve İlçe Jandarma Komutanlıkları, Karayolları 14.Şube ve Otoyol Bakım İşletme Şeflikleri, İl ve İlçe Vergi Daire Müdürlükleri ve İlçe Belediye Başkanlıkları tarafından görevlendirilen denetim elemanları tarafından yapılacaktır.
Madde 33- Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket eden işletmeciler hakkında 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 22. maddesi ve 1608 sayılı Kanunun ilgili hükümleri uygulanır.
Çalışma İzni
Madde 34- UTDK kararı ile çekici ve kurtarıcı hizmeti vermeleri uygun görülen işletmelere Ulş.D.Bşk.lığı UKOME Şube Müdürlüğünce izin belgesi verilir. İzin belgesi olmayanlar Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde çekici ve kurtarıcı hizmeti veremezler.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Son Hükümler
Yürürlük
Madde 35- Bu Yönetmelik, Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin kabulü ve ilanı ile yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 36- Bu Yönetmelik hükümlerini Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı yürütür.
Madde 37- Bu yönetmelik yürürlüğe girdiği tarihten itibaren önceki yönetmelikler hükümsüzdür.”
ilan olunur.
